Попишување на новинарската популација во Македонија, проблемите со кои се соочуваат новинарите и медиумските работници, состојбата со нивните работнички права, со ресурсите со кои располагаат и други наоди од обемно истражување на медиумскиот сектор беа презентирани на конференцијата „Социо-економската сигурност – услов за професионално новинарство“ која во организација на Самостојниот синдикат на новинари и медиумски работници и Институтот РЕСИС се одржа денеска (среда, 24.01.2024) во Скопје.

Конференцијата беше организирана во рамките на проектот „Работнички права за независно новинарство“ финансиран од Европската Унија.

Конференцијата ја отворија претседателот на ССНМ, Павле Беловски и амбасадорот на Европската Унија, Дејвид Гир.

„Без вас, професионалните новинари, нема демократија. Но, за да може новинарите да можат да ја вршат својата работа правилно, политичките и социо-економските услови мора да бидат исполнети“, рече Гир во своето обраќање.

„Фер работни услови за новинарите не се луксуз, туку суштествени за професионален и динамичен медиумски сектор. Задоволство ми е што се приклучив на дискусијата за подобрување на економските и социјалните права на новинарите“, додаде Гир.

Претседателот на ССНМ, Беловски рече дека заклучоците од обемното истражување го покажуваат она што му било познато на ССНМ, но сега тоа првпат се нотира и се става на хартија.

„Економската неизвесност и натаму е предизвик за новинарите и медиумските работници, а фокусот треба да остане на унапредување на нивните работнички и социјални права. Социо-економската независност и стабилност на новинарот/медиумскиот работник е основно за нивната професионалност и професионалните стандарди за нашата професија и влијае на интегритетот, рече Беловски.

На првиот панел од конференцијата преку видео врска се обрати и Претседателката на Европската федерација на новинари, Маја Север која рече дека е многу важно да се осигура независноста и одржливоста на медиумите преку заштита на социо-економската состојба на новинарите.

„Само преку заеднички напори на медиумските организации, граѓанското општество, независните синдикати, па дури и соработка и преговори со државните власти можеме да создадеме клима/опкружување во кое новинарите може да ја остварат својата улога на стражари на вистината и стражари на јавниот интерес“, рече Север.

Од поважните податоци од истражувањето кое заеднички го спроведоа ССНМ и РЕСИС кои беа презентирани на конференцијата се:

• Вкупно во медиумскиот сектор попишани се 3.146 работни позиции.
• Од нив 1.694 се новинарски позиции, додека 1.452 се позиции на медиумски работници.
• Онлајн медиумите вработуваат 20,2% од вкупно 1.039 редовно вработени новинари во медиумската индустрија.
• Од вкупно 1.072 редовно вработени медиумски работници, дури 72,3% работат во МТВ и во телевизиите кои емитуваат програма на национално ниво.
• Од вкупно 1.039 редовно вработени новинари 56% се жени, а од вкупно 1.072 редовно вработени медиумски работници 70% се мажи.
• Од попишаните 681 работна позиција во онлајн медиумите само 39,1% се редовно вработени новинари и медиумски работници.
• Од вкупно попишаните 240 работни позиции кај локалните и регионалните ТВ станици, 58% се хонорарни позиции.
• Од попишаните 139 новинарски работни позиции кај локалните и регионалните ТВ станици, 61% се хонорарни позиции.
• Во вкупно 32 локални и регионални ТВ станици редовно се вработени само 54 новинари. За овој супсектор е потребна нова стратегиска рамка и нова регулаторна политика бидејќи тој е на изумирање и отвора ризици за работничките права на новинарите.
• Секоја локална или регионална ТВ станица вработува во просек по 1,69 новинари.
• Од вкупно попишаните 252 работни позиции кај локалните и регионалните радио-станици, 60,7% се хонорарни позиции.
• Од попишаните 177 новинарски работни позиции кај локалните и регионалните радио-станици, 63,28% се хонорарни позиции.
• Во вкупно 62 локални и регионални радио-станици редовно се вработени само 65 новинари. За овој супсектор е потребна нова стратегиска рамка и нова регулаторна политика бидејќи тој е на изумирање и отвора ризици за работничките права на новинарите.
• Секоја локална или регионална радио-станица вработува во просек по 1,05 новинари.
• Околу половина од новинарите и 70% од медиумските работници имаат примања под просечната месечна плата во РСМ (37.065 денари, мај-октомври 2023).
• Редовноста на платите не е проблем за најголемиот број испитаници (85%). На 12% платата им доцнела најмногу до еден месец.
• Надоместок за прекувремена работа (постојано или често) не им се исплаќа на 38% од новинарите и на 36% од медиумските работници.
• На 46% од вкупниот број испитаници никогаш или ретко им се исплаќал надоместок за работа во празници.

Во продолжение можете да го проследите телевизискиот прилог и вклучувањето во живо на Македонската телевизија од конференцијата „Социо-економската сигурност – услов за професионално новинарство“.