Истражување на Институтот Ројтерс за родовата еднаквост во медиумите
Во овој документ на Институтот Ројтерс се анализира родовата поделба на меѓу главните уредници во стратешки примерок од 240 онлајн и офлајн медиуми на 12 различни пазари на пет континенти.
Низ анализа на десет врвни онлајн и офлајн медиуми во секој од тие 12 пазари, се доаѓа до заклучок:
• Само 21 отсто од 179-те уредници низ 240-те опфатени брендови се жени, и покрај фактот што во просек 40 отсто од новинарите на 12-те пазари се жени. Минатата година, највисоката бројка беше 22 отсто низ истите пазари.
• Меѓу 51 нов уредник назначен во опфатените брендови во истражувањето, 23 отсто се жени. Во некои земји (Шпанија, Велика Британија и САД), половина или повеќе од новите уредници поставени во последната година се жени, но во многу други средини се малку или ги нема.
• На 11 од 12-те пазари, мнозинството на уредници се мажи, вклучително и во земји во кои жените се побројни од мажите меѓу вработените новинари.
• Процентот на жени на позиција главен уредник значително варира од пазар до пазар, од 7 отсто во Бразил до 50 отсто во САД.
• Кога ќе го споредиме процентот на жени кои работат во новинарството со процентот на жени како главни уреднички, наоѓаме слаба позитивна корелација. И покрај ова, во 11 од 12-те пазарите, има значително повеќе жени кои работат како новинарки отколку што има жени меѓу главните уредници.
• Поопширно гледање на родовата нееднаквост во општеството и процентот на жени како главни уреднички, не наоѓаме значајна корелација. Земји кои имаат добри резултати во Индексот на родова нееднаквост на Обединетите нации, како што се Финска и Шпанија, има релативно малку жени главни уреднички.
• Има забележителни разлики во бројот на луѓе кои добиваат вести од медиуми со женски уредник. Процентот на корисници на онлајн вести во секој пазар кој вели дека добива вести од еден или повеќе големи изданија со жена како главен уредник (без разлика дали е офлајн или онлајн) се движи од, на највисоко ниво од 81 отсто во Кенија и 80 отсто во Јужна Африка до најниски 24 отсто во Бразил и 5 отсто во Јапонија.
Генерален преглед
Важно е „кој“ во „кој одлучува што е вест?“ и практично и симболично. Луѓето кои заземаат главни уреднички позиции во информативните медиуми имаат моќ и влијание и се меѓу оние кои ја претставуваат и нивната специфична организација и индустријата како целина. Затоа е важно да се следи кои се тие и да се документира степенот до кој тие се претставуваат во пошироката јавност со сета своја различност.
Еден од аспектите на ова прашање е полот на врвните уредници. Научниците, на пример, покажаа дека може да има разлики во покривањето на вести меѓу редакциите управувани од жени наспроти оние што ги водат мажи. Пошироко, во периодот на оваа анализа постои поголема контрола на тоа како работат медиумите во препознавање на вестите и обраќање до многу долгогодишни општествени нееднаквости, и надворешно и внатрешно.
Во 2020 година почнавме да го мапираме полот на главните уредници на примерок од големите медиуми на низа пазари. Нашата анализа ги надополнува важните истражувања кои се спроведени од други кои работат на статусот на жените во медиумите, вклучително и меѓународни извештаи како што е Global Media Monitoring Project’s, извештај на Луба Касова за исчезнатите перспективи на жените во медиумската индустрија, работата на Образовни научни и културни центри на Обединетите нации, Организацијата (УНЕСКО) и Меѓународниот центар за новинари (ICFJ) за таргетирање на онлајн насилство врз новинарки, итн.
Методи и податоци
Надградувајќи ја и проширувајќи ја нашата работа од минатите години, испитуваме стратешки примерок од 12 пазари со различни нивоа на родовата еднаквост, мерена од Индексот на нееднаквост на ОН. Ги опфативме истите 12 пазари во 2021 година од кои десет покривавме и во 2020 година. За да добиеме преглед на глобалните разлики и сличности, вклучивме разновиден избор на пазари од повеќе континенти. Дванаесетте пазари во примерокот се: Кенија и Јужна Африка во Африка; Хонг Конг, Јапонија и Јужна Кореја во Азија; Финска, Германија, Шпанија и Велика Британија во Европа; Мексико и САД во Северна Америка; и Бразил во Јужна Америка.
Во однос на собирањето на податоци, нашиот пристап е идентичен како од претходните години. На секој пазар се фокусиравме на првите десет офлајн (ТВ, печатени и радио) и онлајн брендови во однос на неделното користење, што беше мерено и во Извештајот за дигитални вести од Институтот Ројтерс за 2021 година.
Нашиот фокус на најшироко користените офлајн и онлајн брендови значи дека некои од нив со поограничен досег не се вклучени во примерокот (во Велика Британија, на пример, „Економист“ и „Фајненшл тајмс“ – двете средини имаат жена како главен уредник).
Податоците се собрани во февруари во 2022 година. Ние го идентификувавме главниот уредник за секој бренд со проверка на нивните официјални веб-страници. Го баравме главниот уредник или најблискиот еквивалент, на пример извршен уредник или уредник на вести за ТВ. Точната терминологија варира од земја до земја и од организација до организација. Важно е да се забележи дека ова, се разбира, не имплицира дека врвниот уредник е единствената личност која е важна или е секогаш најважна во однос на секојдневното уредувачко одлучување.
На пример, како генерален директор, Тим Дејви е истовремено и главен извршен директор на „Би-Би-Си“ и уредник и на офлајн и на онлајн изданијата. Тоа значи дека тој е кодиран како врвен уредник за „Би-Би-Си“ (офлајн и онлајн), иако Дебора Турнс е назначена за извршна директорка на „Би-Би-Си“ на вести и актуелни работи.
Идентификуваните лица беа двојно проверувани од новинари на односниот пазар кои биле соработници во Институтот Ројтерс, како и од академски партнери и наши истражувачи. Во некои случаи контактиравме и со брендовите или нивните редакции за потврда кој е нивни главен уредник.
Анализата во 2022 година опфаќа вкупно 179 лица во 240 брендови. Некои главни уредници се повлекуваа од функциите пред, за време или по периодот на собирање на податоците, како на пример Мартин Кларк од „Мејл Онлајн“ во Велика Британија и Патисва Магопени во SABC News во Јужна Африка). Во такви случаи, во кои нема наведено замена до крајот на февруари во 2022 година, одбравме да се сметаме наведениот уредник во заминување.
Наоди
Врз основа на оваа база на податоци, откривме дека 21 отсто од 179-те уредници во 240 опфатени брендови се жени. Во просек, тоа е значително под 40 отсто од новинарите во 12-те земји кои се жени. Гледајќи ги исклучиво 217-те брендови што ги опфативме лани, а кои се вклучени и годинава, се забележува одредено раздвижување на уредничките позиции што, секако, зависи од пазар до пазар.
Во неколку земји има неколку нови уредници во медиумите што беа предмет на опсервација, додека, пак, неколку пазари забележаа поголем промет, ова особено се однесува на Мексико и на Јужна Кореја.
Како што се гледа на Слика 1, процентот на жени на уредничките позиции продолжуваат значително да се разликуваат низ 12-те пазари што ги покриваме. Во Бразил, само 7 отсто од уредниците меѓу брендовите во нашиот примерок се жени (лани беа 12 отсто). Бројката во САД во 2022 година е 50 отсто, наспроти 47-те отсто минатата година).
Мнозинството на уредници во 11 од 12-те земји се мажи. Тоа може да се забележи при споредба на податоците од 2021 и од 2022 година, во неколку земји е има раст на бројот на жени како главни уреднички, во некои, пак, е евидентен пад.
Слика 1. Процент на женски главни уреднички на секој пазар

Извор: Податоци на Ројтерс Институтот за проучување на полот на главните уредници на 240 медиуми во 2021 година и 2022 година.
На слика 2, ја разгледуваме врската меѓу процентот на жени кои работат во новинарството и процентот на жени на позицијата главен уредник. Како и претходните години, наоѓаме (слаба) позитивна корелација. Како што забележавме и претходно, корелацијата не мора да повлекува причинско-последична врска.
И покрај оваа шема, има многу повеќе жени кои работат како новинари отколку што има жени меѓу главните уредници на сите пазари што се мониторираа, освен САД.
Слика 2. Процент на новинарки наспроти процент на женски главни уреднички

Извор: Податоци за главни уредници во 240 медиуми собрани од Институтот за проучување на новинарството на Ројтерс. Податоци за новинарки (2012–2016).
Слика 3. Родова нееднаквост наспроти процентот на топ женски уреднички

Извор: Податоци за главни уредници во 240 медиуми собрани од Институтот за проучување на новинарството Ројтерс. Податоци за родова нееднаквост од Индексот на родова нееднаквост на Обединетите нации за 2020 година (UN GII), со категории оценети од најлошо до најдобро.
Конечно, со комбинирање на податоците собрани за овој документ на Институтот Ројтерс со податоците од Извештајот за дигитални вести од Институтот Ројтерс за 2021 година, можеме да го утврдиме процентот на луѓе во секој од 12-те опфатени пазари кои пристапуваат до вести од барем еден медиум со жена како главен уредник.
Како што покажува слика 4, уделот на консументите на онлајн вести кои велат дека посетуваат барем еден медиум со женски главен уредник се движи од највисоките 81 отсто во Кенија и 80 отсто во Јужна Африка до, во најниски 24 отсто во Бразил и 5 отсто во Јапонија. Оваа година, во поголем дел од опфатените пазари, помалку од половина од корисниците на интернет вести пристапиле до вести на барем еден медиум со женски главен уредник. Просекот на сите опфатени пазари изнесува 47 отсто, два процентни поена помалку од лани.
Слика 4. Процент на корисници на онлајн вести кои користат барем еден извор со женски главен уредник

Извор: Податоци собрани од Ројтерс Институтот за проучување на новинарството за полот на уредници на 240 новински куќи во 2021 година и во 2022 година. Податоци за публиката на вести од Извештајот за дигитални вести на Институтот Ројтерс за 2021 година.
Заклучок
Во овој документ на Институтот Ројтерс се анализираше родовата поделба на главните уредници на стратешки примерок од 240 онлајн и офлајн медиуми на 12 различни пазари на пет континенти.
Откривме дека големо мнозинство меѓу главните уредници се мажи. Само една земја има еднаков број на женски и на машки врвни уредници. Како и претходните години, откриваме дека нема јасна интерпретабилна врска меѓу целокупната родова еднаквост во општеството и процентот на жени меѓу главните уредници.
Можеби истражувањата сугерираат дека многу од лидерите во медиумите во светот веруваат во нивните организации кои веќе прават добра работа во однос на половата разновидност. Многу од нив не собираат или даваат достапни податоци за нивната редакција, за раководство и немаат никој кој е формално задолжен за различност, за правичност и за инклузија. Тоа помага да се објасни зошто практичниот напредок кај многу од случаите и натаму заостанува во однос на јавните изјави.
Истакнати лица ја водат тековната дебата за присуство/отсуство на различност во медиумите. Некои организации навистина собираат и понекогаш објавуваат податоци за сопствената индивидуална евиденција.
Медиуми како ги „Би-Би-Си“, „Њујорк тајмс“ и групацијата Televisa, објавуваат податоци кои се јавно достапни и кој се појавува во нивните вести. Но, повеќето медиуми не го прават тоа. Затоа што е важно само по себе да се знае кој ќе одлучува што е вест.
Фото: Unplash.com
Оваа сторија е дел од публикацијата „Новинарството како јавно добро“, дел од проектот „Синдикатите за фер закрепнување“ финансиран од Европската Унија, а во партнерство со Европската федерација на новинари.Ставовите и коментарите во публикацијата се одговорност на ССНМ и не ги изразуваат ставовите и мислењата на Европската Унија и на Европската федерација на новинари.
