Новинарката и организаторка Ким Кели ги гледа неодамнешните синдикални активности во „Амазон“ и во „Старбакс“ како дел од подолгата историја на синдикалното движење. Компаниите отпуштија милиони луѓе, коронавирусот уби многу други. Работодавците во паника се обидуваат да ги зголемат платите и да понудат поволности како одговор на „Големата оставка“ (Great Resignation). Повеќе од 100.000 работници штрајкуваа или се закануваа со штрајк во текот на октомври 2021 година, што некои го нарекоа #striketober.

За време на пандемијата, Ким Кели известуваше за тие текови, следејќи ги условите за работа на рударите за јаглен, работниците во продавниците за храна и вработените во складиште на „Амазон“. Во нејзината нова книга, Fight Like Hell: The Untold History of American Labor, Кели го пренасочува фокусот од сегашноста за да ги нагласи минатите протести, штрајкови и борби. Синтетизирајќи го сопственото известување на Кели со архивски и научни истражувања, книгата служи како буквар за запознавање на читателите со историски настани кои не се широко познати или не се предаваат во училиштата.

Во продолжение интервјуто со Ким Кели објавено на The Atlantic:  

Морган Оме: Некои историчари го критикуваа поднасловот на вашата книга кој е „Нераскажаната историја на американскиот труд“. Како би одговориле на нивната загриженост дека други научници работеле на раскажување на таа историја?

Ким Кели: Знам дека има критики и мислам дека тоа е легитимно и фер. Навистина не бев свесна колку е оптоварен тој термин, конкретно во рамки на академската заедница. Сакав да ѝ оддадам почит на таа книга од 50-тите, наречена „Нераскажана приказна на трудот“ од историчарот Херберт М. Моријас и писателот Ричард О. Боер. Тие приказни очигледно се веќе кажани – прво од работниците, потоа од архиварите и од документаристите, потоа од историчари, од академици и од научници кои „копаат“ во целокупниот материјал што постои. Сакав да ги синтетизирам информациите на достапен, интерсекциски начин и да ја изградам работата што ја направија со прикажување на начините на кои овие различни борби се вкрстуваат и како тие се однесуваат на актуелните прашања.

Се надевам дека со оваа книга ќе им покажам на луѓето дека со што и да се занимаваат во моментот, некој друг се занимавал со истиот проблем пред 50, 100, 200 години и тие направиле нешто околу тоа. Историјата на трудот во оваа земја е толку комплицирана, крвава, развлечена, срцепарателна и неверојатна. Можеме да ги земеме тие лекции во предвид, да ги примениме во иднина и да се надеваме дека ќе се доближиме до местото каде што сакаме да бидеме.

Оме: Кои се некои од паралелите што ги забележавте меѓу актуелниот момент и историјата што ја истражувавте за вашата книга?

Кели: Луѓето ја прифаќаат оваа идеја за солидарност и организирање преку јазични, социјални, расни и родови линии и тоа е она што го одржува работничкото движење. Ме принудува да мислам на „Големиот шеќерен штрајк“ на Хаваи од 1946 година. Работници беа претежно азиски и порторикански емигранти на огромни плантажи со шеќерна трска во сопственост на белци кои се збогатуваа од работниците додека ги третираа како ѓубре. Шефовите ги одвоија работниците по јазик, култура и земја на потекло, со цел да ги спречат тие работници да комуницираат и да најдат заеднички јазик. Но, за време на тој штрајк, работниците најдоа начини да поттикнат вистинска, мултирасна, мултиетничка, повеќејазична солидарност на начин што им овозможи да победат. Истата историја се прави токму сега, со работниците на „Амазон“ во Алабама и во Стејтен Ајленд и со „Старбакс“.

Оме: Минавте многу време во Бесемер, Алабама, известувајќи за синдикатот во магацин на „Амазон“ во минатата година. Кои се разликите меѓу тој напор за синдикат кој не успеа и успехот на синдикатот во Стејтен Ајленд?

Кели: Во случајот со Стејтен Ајленд, тие не ги следеа воспоставените правила на игра. Органски се организираа, од работник до работник, да изградат независен синдикат. Во Бесемер, тие решија да се организираат со поетаблиран Синдикат, Синдикатот за трговија на големо, на мало и стоковни куќи. На почетокот, тие не можеа да предвидат дека ковид-19 ќе ги спречи организаторите да одржуваат состаноци, да тропнат на врата или навистина да се зближат со некого. И тоа имаше големо влијание.

„Амазон“ успеа да го менаџира тој класичен маневар на „трета страна“ каде што рекоа „овие луѓе од Њујорк дојдоа и се обидуваат да се вмешаат во вашите пари. Тие се обидуваат да ве принудат да се зачлените во тој синдикат“. Јасно ми е зошто би се исплашиле или би биле исплашени од антисиндикалната пропаганда. Покрај тоа, организаторите на RWDSU и други претставници на синдикатот не можеа да влезат внатре и да разговараат со работниците. Тие едноставно не можеа да се вмрежат на начин на кој можеа работниците во објектот на Стејтен Ајленд.

Оме: Дали овој тип на организирање може да се повтори во други магацини на „Амазон“ или дури и во други компании?

Кели: Кога размислувам за тоа што се случи во Стејтен Ајленд, мислам на она што Дороти Болден можеше да го постигне во 60-тите години од минатиот век со Националниот синдикат на домашни работници. Таа немаше платени организатори. Таа немаше книшка. Таа само разговараше со своите колеги работници и ги организираше. И победија.

Луѓето од Стејтен Ајленд не мораа да излегуваат од работничкото движење. Гледаме дека тоа се повторува со „Старбакс“ на друг начин. И затоа над 200 локации на Старбакс во земјата истакнаа намера да се обединат во синдикат. Фактот што тие напори се толку транспарентни, претставува потенцијал за инспирација на други работници. Ги познавам тие брендови. Нарачувам работи од „Амазон“. Купувам кафе во „Старбакс“. И ако се преземаат активности во такви џинови, можеби и јас ќе можам да разговарам со мојот шеф, можеби ќе можам да разговарам со моите соработници. Можеби и ние ќе можеме да формираме синдикат. Видливоста е важен дел од сето тоа, бидејќи не знаете што може да постигнете додека некој не ви покаже. Затоа е важно да се знае нашата историја и да се воспостават тие врски. Но, никогаш нема да сфатиме каде треба да бидеме, ако не можеме да погледнеме наназад, да направиме споредба и да видиме колку далеку сме веќе стигнати.

Оме: Дали солидарноста е доволна за организаторите да се развиваат против тактиките како што „Амазон“ забранува одредени термини во апликацијата за разговор на работниците или „Старбакс“ закачува флаери со лажни твитови од сметката на синдикатот?

Кели: Би сакала да видам некаква акција од владата за да го ограничи еклатантното, бесрамно разбивање на синдикатот кој има дозвола да се развива и „цвета“. Едно нешто за кое сум навистина возбудена е начинот на кој Националниот одбор за работни односи, под водство на генералниот советник Џенифер Абруцо „оформил заби“ и ги покажува. Веројатно тоа е најпроработничката НЛРБ што некогаш сум ја видела во мојот живот, бидејќи активно и многу јавно се спротивставува на воспоставените антиработнички норми. Минатиот месец, Абруцо објави белешка во чија основа се вели дека „треба да се ослободиме од состаноците на заробената публика“. Тоа е важно, НЛРБ може да направи многу, но би можела да направи уште повеќе ако има соодветно финансирање и соодветно екипирање.

Оме: Интересно, го споменавте Абруцо, бидејќи претседателот Џо Бајден се обидува да се прикаже себеси како просиндикален претседател, дури велејќи дека има намера да биде најпросиндикалниот претседател во историјата. Се чинеше дека претседателот Доналд Трамп емитува културен афинитет за членовите на синдикатот, па дури и за одредени синдикати. Но, во исто време, тој се спротивстави на просиндикалното законодавство и го отежна начинот за луѓето да се синдикализираат.

Кели: Тоа е класична игранка на републиканците: користење на одредени видови на работници како реквизити и потоа целосно напуштање штом ќе дојдат на власт. Кога го покривав штрајкот на Warrior Met Coal во Алабама, избраните функционери на рударите беа републиканци и никој од нив не се појави. Републиканците сакаат да користат одредени типови на работници како пиони во нивната културна војна.

Оме: Не сите Американци имаат желба да бидат во Унија. Дали постои опасност да се претпостави дека тие работници се едноставно погрешно информирани или заведени, наместо да се земат предвид причините за нивното противење?

Кели: Во право сте, секој не сака да влезе во синдикат. Она што организаторите треба да ги прашаат е „Дали вие сте против синдикатот – Зошто? – Дали сте биле порано во синдикат и сте имале лошо искуство? – Дали сте слушнале лоши работи од ваши пријатели кои се членови на синдикати? – Дали не знаете многу за нив, но не им верувате? – Од каде доаѓа? – Кога ќе знаете кои се нивните причини, потоа можете да работите на нивно решавање.

Синдикатите не се непогрешливи. Тие не се монолитни. И тие се составени од луѓе. Луѓето понекогаш не работат за туѓи најдобри интереси. Има многу долга историја на синдикатите кои не се залагаат за секого, но не исклучуваат или дискриминираат одредени работници. Мислам дека е важно овие прашања и предизвици да бидат дел од нашата амбиција за организираното работничко движење, за да бидеме подготвени да одговориме искрено и да бидеме искрени за прашањата во рамки на движењето и за недостатоците, но и јасно да бидеме за огромните придобивки што доаѓаат од синдикалниот договор и синдикалната работа.

Оме: Многу од тие рудари за јаглен се христијански, конзервативни поддржувачи на Трамп. Дали поделеноста меѓу партиите за работните прашања го отежнува или оневозможува членството на тие работници во работничко движење?

Кели: Една од причините поради која внимателно го покривав штрајкот на јаглен во Алабама е тоа што некои од членовите ги сменија своите политички перспективи. Имаше луѓе кои ги запознав на самиот почеток кои со задоволство би се опишале како конзервативен републиканец. Но, за време на штрајкот, тие видоа кој ги игнорира. Во основа сите нивни републикански државни претставници. Некои луѓе се сретнаа со Берни Сандерс и сега се опишуваат себеси како социјалисти. Некои луѓе останаа исти. Луѓето не се монолит. Но, тие знаат како изгледа да се потпираат на нивните заедници и нивните семејства и на работничкото движење, наместо да ги гледаат работите низ оваа бинарно демократско-републиканско сочиво. Многу луѓе живеат во таа сива зона, на средината, и оттука доаѓаат промените и напредокот.

Оме: Чувството за синдикат кај Американците е на највисоко ниво од 1965 година. Во исто време, членството во синдикат останува ниско, 10,3 проценти според Бирото за статистика на трудот, што е исто како и во 2019 година. Зошто организаторите не можеа да го преточат ова ниво на јавна поддршка во значајни, трајни законски измени кои би го зајакнале работничкото движење?

Кели: Многу луѓе сакаат да се вклучат, но законите за работни односи сè уште исклучуваат многу луѓе од организирање, вклучително и земјоделски работници и независни изведувачи. Имаме работа со мамурлакот од ерата на Реган, со вирулентно антиработничко законодавство, закони за право на работа и агресивна пропаганда против синдикатот. Можеби треба малку да размислуваме надвор од рамката. Ако на работниците им е толку тешко да се приклучат на традиционалните синдикати, сè уште има работи што можеме да ги направиме. Изникнаа многу независни напори предводени од работници, како што се синдикатот на „Амазон“ во Стејтен Ајленд и „Хејмаркет Пол“ колективот, група црнци, домородни и транссексуални работници во Портланд, Орегон, кои создадоа неверојатно силна заедничка програма за помош.

Многу луѓе не пораснале во синдикално домаќинство. Јас сум синдикат од трета генерација, но не многу луѓе веќе можат да го кажат тоа.

Оме: Го истакнувате штрајкот на Организацијата на професионални контролори на воздушниот сообраќај од 1981 година и одговорот на Роналд Реган, како пресвртница за слабеење на моќта на синдикатите и нивната способност да се закануваат со штрајкови за да бараат акција. Што треба да се случи за синдикатите да ја вратат силата што ја имаа пред PATCO?

Кели: Како и секогаш, мислам дека напредокот мора да дојде одоздола, од извршната и од законодавната гранка. Имаше моменти кога одредени администрации направија повеќе за да помогнат на тој начин, но во голема мера, целиот напредок дојде од работничката класа и од сиромашните граѓани. И мислам дека така и ќе остане.

Фото: equitablegrowth.org

Фото:Pixabay

Оваа сторија е дел од публикацијата „Новинарството како јавно добро“, дел од проектот „Синдикатите за фер закрепнување“ финансиран од Европската Унија, а во партнерство со Европската федерација на новинари.Ставовите и коментарите во публикацијата се одговорност на ССНМ и не ги изразуваат ставовите и мислењата на Европската Унија и на Европската федерација на новинари.